Wielkopolska Teka Edukacyjna

Film dokumentalny, „Pod opieką operacyjną”, reż. A. Piasek Bosacka 

Film dokumentalny opowiadający o okolicznościach tragicznej śmierci Piotra Majchrzaka – najmłodszej ofiary stanu wojennego w Wielkopolsce. Funkcjonariusze ZOMO pobili go 11 maja 1982 roku na ulicy w centrum miasta. Do dziś jego rodzina próbuje wyjaśnić okoliczności jego śmierci. Od 1991 roku prowadzone są pełne emocji, postępowania prokuratorskie i sądowe. Obok kościoła przy ulicy Fredy w Poznaniu znajduje się głaz, upamiętniający śmierć dziewiętnastolatka. W filmie pokazane są po raz pierwszy relacje naocznych świadków zdarzenia.

Europejskie Drogi do Wolności. Fundacja Centrum Solidarności; czas trwania: 8’00” 

Niespełna 8-minutowy film powstał na zlecenie Fundacji Centrum Solidarności jako element  prowadzonej przez nią w latach 2000–2007 wystawy  „Drogi do Wolności”. Film pokazuje, że  zmiany polityczne dokonane w Polsce wywołały efekt domina i doprowadziły do upadku komunizmu w poszczególnych krajach należących do Układu Warszawskiego. Zwraca uwagę na chronologię wydarzeń, jakie miały miejsce w tym regionie Europy. Mówi o pionierskiej roli „Solidarności” w procesie obalania komunizmu w Europie Środkowo-Wschodniej.

Warsztaty filmowe pt. „Opowiem Twoją historię”, to projekt cyklicznych warsztatów filmowych, w które zaangażowane są aktywnie dwie ważne grupy społeczne: działacze wielkopolskiej opozycji demokratycznej lat 1976-1989 (których życiorysy polityczne i dokonania często nie są powszechnie znane) oraz młodzieży – uczniowie i absolwenci wielkopolskich szkół, którzy – indywidualnie interpretując życiorysy wybranych Bohaterów- współtworzą oryginalne dzieło filmowe poświęcone Ich działalności.

Fundacja Sztuki i Edukacji Filmowej „Sztuka Poznania” oraz Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Poznaniu od 2014 r. co roku zapraszają kreatywną młodzież w wieku ponadgimnazjalnym do uczestnictwa w warsztatach. Uczestnicy muszą odnaleźć w swoim otoczeniu osoby z opozycyjną przeszłością i poznać ich historię. Następnie wspólnie wybierają najbardziej fascynującą postać, o której życiu i działalności realizują krótki film dokumentalny. W pracy przy zbieraniu informacji młodzieży pomagają historycy z IPN, a przy realizacji filmu – eksperci z Fundacji Sztuki i Edukacji Filmowej „Sztuka Poznania”. Efektem pracy młodych twórców jest kilkuminutowa etiuda filmowa

-Arkadiusz M. Kolporter

Czas: 6 minut.

Wielkopolska młodzież zrealizowała film o działaczu opozycji demokratycznej. Premierowy pokaz odbył się 18 października 2014 w Europejskim Centrum Solidarności w Gdańsku. Fundacja Sztuki i Edukacji Filmowej „Sztuka Poznania” oraz Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Poznaniu zaprosiły kreatywną młodzież w wieku ponadgimnazjalnym do uczestnictwa w interaktywnych warsztatach filmowych pt. „Opowiem Twoją historię”. Uczestnicy warsztatów musieli odnaleźć w swoim otoczeniu osoby z opozycyjną przeszłością i poznać ich historię. Następnie wspólnie wybrali najbardziej fascynującą postać, o której życiu i działalności zrealizowali krótki film dokumentalny. W pracy przy zbieraniu informacji młodzieży pomagali historycy z IPN, a przy realizacji filmu – eksperci z Fundacji Sztuki i Edukacji Filmowej „Sztuka Poznania”. Efektem pracy młodych twórców jest etiuda filmowa o działaczu ”Solidarności” nauczycielskiej pt. „Arkadiusz M. Kolporter”.

Reportaż z wyjazdu młodzieży z Poznania do Europejskiego Centrum Solidarności w ramach finału projektu „Warsztaty filmowe: Opowiem Twoją historię”, 18.10.2014. W ECS odbyła się także premiera etiudy filmowej „Arkadiusz M. Kolporter”.

– S.B. poświęcam …

Czas: 6 minut. Etiuda filmowa o Tadeuszu Żukowskim działaczu opozycji demokratycznej i twórcy kultury niezależnej Poznania, zrealizowana przez wielkopolską młodzież w ramach II edycji projektu edukacyjnego:

Reportaż z premiery filmu dokumentalnego „S.B. Poświęcam”. 19.12.2015, Europejskie Centrum Solidarności, Gdańsk:

-Solidarność… droga moja

Czas: 6 minut. Etiuda filmowa o działaczce opozycji demokratycznej, Barbarze Napieralskiej, zrealizowana przez wielkopolską młodzież w ramach III edycji projektu edukacyjnego OBEN IPN Poznań i Fundacji Sztuki i Edukacji Filmowej „Sztuka Poznania” przy współpracy ZR Wielkopolska NSZZ Solidarność pt. Warsztaty filmowe „Opowiem Twoją historię”. Premierowy pokaz odbył się 17 grudnia 2016 w Europejskim Centrum Solidarności w Gdańsku:

Reportaż z projektu edukacyjnego „Opowiem Twoja Historię” oraz premiery filmu dokumentalnego „Solidarność… droga moja”. 17.12.2016, Europejskie Centrum Solidarności, Gdańsk Autor: Bartosz Dulęba, Anna Piasek-Bosacka

– Działacz

Czas: 5 minut. Etiuda filmowa o Macieju Górczaku, który w latach 80-tych działał w kręgach młodzieżowej opozycji licealnej Poznania, zrealizowana przez wielkopolską młodzież w ramach IV edycji projektu.

http://nowa.sztukapoznania.org.pl/index.php/2018/04/17/opowiem-twoja-historie-maciej-gorczak/

Film dokumentalny, „Lunatycy”, reż. Zbysław Kaczmarek, producent TVP Poznań, Czas: 11 minut, Wyd. IPN Poznań w ramach cyklu „Historie nieznane”, Poznań 2012 r.

W kolejną „miesięcznicę” wprowadzenia stanu wojennego 13 kwietnia 1982 roku niespodziewanie ktoś na pilnie strzeżonym przez władze gmachu KW PZPR zawiesił flagę „Solidarności”, wywołując tym samym powszechną wesołość mieszkańców Poznania. Tę brawurową akcję przeprowadzili uczniowie należący do podziemnej organizacji Konfederacja Młodej Polski „Rokosz”. W obliczu jawnego lekceważenia rygorów stanu wojennego funkcjonariusze SB wszczęli rozpracowanie o kryptonimie „Lunatycy”. O tym i innych akcjach „Rokoszy” oraz o losach jej uczestników opowiada film.

Film dokumentalny, „Wesołych Świąt życzy Komuna”, reż. Zbysław Kaczmarek, producent TVP Poznań, Czas: 11 minut, Wyd. IPN Poznań w ramach cyklu „Historie nieznane”, Poznań 2012 r.

Historia absurdalnego rozpracowania o kryptonimie „Foto”, założonego w celu ustalenia autorów i kolporterów pocztówki-fotomontażu przedstawiającej uzbrojonego ZOMO-wca z napisem „Wesołych Świąt Życzy Komuna”. Podjęte na szeroką skalę działania śledczych doprowadziły do aresztowania poznańskiego fotografa Piotra Skrzypczaka, który za swobodę twórczą zapłacił wysoką cenę – został osadzony w więzieniu.

Wspomnienia uczestników wydarzeń: Rafała Drozdowskiego, Jana Kołodziejskiego, Piotra Skrzypczaka.

Film dokumentalny, „Życie na SKOS”, reż. Zbysław Kaczmarek, producent TVP Poznań, Czas: 11 minut, Wyd. IPN Poznań w ramach cyklu „Historie nieznane”, Poznań 2012 r.

Szkolne Koła Oporu Społecznego stanowiły fenomen poznańskiej konspiracji młodzieżowej lat 80. tych XX w. Sprawna organizacja, spektakularne i brawurowe akcje, własne podziemne pismo, „ciche przerwy” w szkołach oraz przejmowanie inicjatywy przez kolejne roczniki uczniów rozpoczynających naukę w liceach, sprawiły że aparat bezpieczeństwa założył rozpracowanie o kryptonimie „SKOS”. Szkolne Koła nie zostały nigdy dokładnie rozpoznane i rozpracowana przez funkcjonariuszy MSW. Film przedstawia najważniejsze działania oraz represje na uczniach przyłapanych podczas akcji.

Wspomnienia uczestników wydarzeń: Przemysław Bielicki, Tamara Borkowic, Maciej Celichowski, o. Paweł Kozacki, Paweł Kwiatkowski.

Film dokumentalny, „Fotograf”, reż. Zbysław Kaczmarek, producent TVP Poznań, Czas: 25 minut, Wyd. IPN Poznań w ramach cyklu „Historie nieznane 2”, Poznań 2012 r.

Poznańskie Towarzystwo Fotograficzne – Grupa Młodych powstałe na początku lat 80.tych XX w. skupiało młodych ludzi pasjonujących sie fotografią. Szybko jednak wydarzenia polityczne i powstanie pierwszego wolnego związku zawodowego jakim była NSZZ „Solidarność” spowodowały, że Grupa Młodych na bieżąco dokumentowała okres „karnawału Solidarności” w Poznaniu. Zaangażowanie polityczne młodych fotografów, a zwłaszcza Jana Kołodziejskiego, pogłębiło się po wprowadzeniu stanu wojennego 13 grudnia 1981 r. Odtąd sukcesywnie, z uporem, a często z narażeniem zdrowia dokumentował życie solidarnościowej opozycji od manifestacji ulicznych, mszy za ojczyznę po procesy polityczne. Powstał w ten sposób unikatowy, olbrzymi zbiór fotografii Kołodziejskiego – tytułowego Fotografa, które dzisiaj możemy oglądać na wystawach i albumach.

Wspomnienia uczestników wydarzeń: Jan Kołodziejski, Jacek Kubiak, Sabina Kubiak, Krystyna Laskowicz, Zdzisław Rozwalak, Roman Schefke, Piotr Skrzypczak, Krzysztof Ludwig, Bonifacy Wysocki, Julian Zydorek

Film dokumentalny, „Obserwator Wielkopolski. Historia jednego tytułu”, reż. Zbysław Kaczmarek, producent TVP Poznań, Czas: 26 minut, Wyd. IPN Poznań w ramach cyklu „Historie nieznane 2”, Poznań 2012 r.

Brak dostępu do oficjalnych mediów przez NSZZ „Solidarność” był jedną z przyczyn powstania licznych tytułów prasowych w okresie „karnawału Solidarności”. Opatrzone adnotacją „Do użytku wewnątrzzwiązkowego” gazetki i czasopisma mogły ukazywać się bez cięć cenzury.

Film opowiada historię jednego tytułu prasowego, który ukazywał się bez przerwy w Poznaniu przez niemal dekadę – od września 1981 r., przez okres stanu wojennego po działalność w warunkach rynkowych wolnej Polski do sierpnia 1990 r. Poprzez wspomnienia uczestników wydarzeń poznajemy ludzi tworzących „Obserwatora Wielkopolskiego”, wyzwania jakie podejmowała redakcja oraz problemy związane z organizacją i kolportażem czasopisma w warunkach konspiracji.

Wspomnienia uczestników wydarzeń: Ireneusz Adamski, Bogusław Bakuła, Ryszard Czapara, Lech Dymarski, Barbara Fabiańska, Grzegorz Ganowicz, Grzegorz Gauden, Maria Gołąb, Krystyna Krynicka, Ryszard Krynicki, Eugeniusz Kumorek, Marek Przybyła

Film dokumentalny, „Bibuła”, reż. Zbysław Kaczmarek, producent TVP Poznań, Czas: 23 minuty, Wyd. IPN Poznań w ramach cyklu „Historie nieznane 2”, Poznań 2012 r.

Wspomnienia uczestników wydarzeń: Ireneusz Adamski, Bogusław Bakuła, Wiesław Chossa, Krzysztof Cnotalski, Ryszard Czapara, Aleksandra Pietrowicz, Jan Plewa, Andrzej Radke, Henryk Rychlewski, Jerzy Rychlewski, Krzysztof Stasiewski

Podziemna gazetka „Solidarni” była jednym z pierwszych pism, które powstało z potrzeby informowania ludzi o internowanych po wprowadzeniu stanu wojennego. Mimo, że siermiężnie wydana w domowych warunkach była czytana a następnie przekazywana dalej przez wszystkich spragnionych prawdziwej informacji. Z oficjalnej prasy okresu stanu wojennego kontrolowanej przez cenzurę nie można było dowiedzieć się o losach aresztowanych. To właśnie z potrzeby przerwania blokady informacji zaczęły powstawać kolejne pisma niezależne zwane potocznie bibułą. Film opowiada o najważniejszych tytułach prasowych Poznania, o tym jak powstawały, o zdobywaniu papieru, farby drukarskiej i pieniędzy na niezależną działalność wydawniczą.

Wspomnienia uczestników wydarzeń: Ireneusz Adamski, Bogusław Bakuła, Wiesław Chossa, Krzysztof Cnotalski, Ryszard Czapara, Aleksandra Pietrowicz, Jan Plewa, Andrzej Radke, Henryk Rychlewski, Jerzy Rychlewski, Krzysztof Stasiewski

Film dokumentalny, „Radio”, reż. Zbysław Kaczmarek, producent TVP Poznań, Czas: 25 minut, Wyd. IPN Poznań w ramach cyklu „Historie nieznane 2”, Poznań 2012 r.

Radio „Solidarność” w Poznaniu było szczególnie spektakularnym sukcesem poznańskich działaczy podziemia, które było możliwe dzięki koordynacji pracy wielu osób i konsekwentnemu przestrzeganiu zasad konspiracji. Od 1982 r. w powstawanie audycji i emitowanie zaangażowało się wiele osób, które często nawzajem o sobie nie wiedziały. Film przedstawia historię radia, począwszy od skonstruowania małego przenośnego nadajnika po kulisy powstawania kolejnych audycji i emisji, z których 81. W listopadzie 1984 r. zakończyła się „wpadką” i aresztowaniem.

Wspomnienia uczestników wydarzeń: Ireneusz Adamski, Piotr Ciernioch, Przemysław Dębowski, Maciej Grela, Joanna Janiak, Tomasz Jefimowicz, Piotr C. Kowalski, Paweł Napieralski, Andrzej Piątek, Małgorzata Walas, Grażyna Strykowska, Jadwiga Sulikowska

Film dokumentalny, „Obóz Gębarzewo”, reż. Zbysław Kaczmarek, producent TVP Poznań, Czas: 25 minut, Wyd. IPN Poznań w ramach cyklu „Historie nieznane 2”, Poznań 2012 r.

Wprowadzenie 13 grudnia 1981 r. stanu wojennego rozpoczęto od internowania „pierwszego szeregu” działaczy „Solidarności”, których osadzono w 52. ośrodkach odosobnienia utworzonych przez władze PRL na terenie całego kraju. Film opowiada o internowanych w Ośrodku Odosobnienia na terenie Zakładu Karnego w Gębarzewie koło Gniezna. Do lipca 1982 r. internowano w nim 250 osób, przeważnie z Wielkopolski. Wspomnienia internowanych ukazane w filmie przybliżają świat uwięzionych, ich problemy rodzinne, osobiste rozterki i zawieszenie kariery zawodowej. Opisują też przeciwstawianie się internowanych próbom wtłoczenia w regulamin więzienny oraz motywy podpisania przez niektórych współpracy z SB.

Wspomnienia uczestników wydarzeń: Janusz Bukowski, Bogdan Ciszak, Marian Dźwinel, Jarosław Gruszkowski, Paweł Kaczmarek, Jan Maria Kajkowski, Henryk Krzyżanowski, Stanisław Mikołajczak, Roman Nisiewicz, Krzysztof Stasiewski.

 

Film dokumentalny, „Procesy”, reż. Zbysław Kaczmarek, producent TVP Poznań, Czas: 26 minut, Wyd. IPN Poznań w ramach cyklu „Historie nieznane 2”, Poznań 2012 r.

Prawo stanu wojennego, wprowadzone dekretem 13 grudnia 1981 r. było wyjątkowo restrykcyjne. W latach 1982-1983 przed Sądem Wojsk Lotniczych w Poznaniu toczyło się 49 spraw, które objęły 129 osób. Byli to działacze solidarnościowego podziemia, którzy mimo zakazu tworzyli grupy oporu wyrażające w rozmaity sposób sprzeciw wobec polityki ekipy generała Wojciecha Jaruzelskiego. Film opowiada o procesach politycznych Janusza Pałubickiego i osób tworzących Tymczasowy Zarząd Regionu „Solidarność” Wielkopolska, studentów i absolwentów Politechniki Poznańskiej, którzy utworzyli Akademicki Ruch Oporu. W filmie pozwolono wypowiedzieć się zarówno represjonowanym działaczom solidarności, ich obrońcom oraz represjonującym ich przedstawicielom aparatu władzy.

Wspomnienia uczestników wydarzeń: Aleksander Berger, Eugenia Dabert, Antoni Franczyk, Jacek Jatczak, Andrzej Jencz, Krystyna Laskowicz, Jacek Maruniewicz, Janusz Pałubicki, Janusz Tomczyk

 

Film dokumentalny, „Wolni i Solidarni”, reż. Zbysław Kaczmarek, producent TVP Poznań, Czas: 28 minut, Wyd. IPN Poznań w ramach cyklu „Historie nieznane 2”, Poznań 2012 r.

 

Film przedstawia historię Solidarności Walczącej w Poznaniu i najważniejszych osób z nią związanych, a zwłaszcza charyzmatycznego przywódcy Macieja Frankiewicza. Poznajemy dynamiczną działalność organizacji polegającą na wydawaniu licznych wydawnictw i kolportażu podziemnych gazetek w zakładach pracy, przygotowywaniu i emisji audycji niezależnego radia a także wydawaniu czasopisma społeczno-politycznego „Czas” oraz literackiego  „Czasu Kultury”.

Wspomnienia uczestników wydarzeń: Dariusz Andrzejewski, Krzysztof Cnotalski, Jerzy Fiećko, Joanna Frankiewicz, Maciej Frankiewicz, Rafał Grupiński, Szymon Jabłoński, Szymon Łukasiewicz, Kornel Morawiecki.

Film dokumentalny pt. „Drogi do wolnego świata”, produkcja Media Kontakt dla Fundacji Centrum Solidarności. Czas: 36 min., 2005 r.

Film opowiada o trudnym dla narodu polskiego procesie dochodzenia Polaków do niepodległości. Film rozpoczyna kadr z Westerplatte z 1939 roku oraz obraz z konferencji jałtańskiej, w konsekwencji której Polska znalazła się w strefie wpływów Związku Sowieckiego. Fundamentem tej dokumentalnej opowieści jest historia budowania w Polsce rządzonej przez komunistów, struktury alternatywnego, wolnego społeczeństwa. Dzięki aktywnie działającym organizacjom opozycyjnym, strajkom, Solidarności naród polski odzyskuje w 1989 roku wolność. Film wieńczy obraz wejścia Polski w struktury Unii Europejskiej w 2004 roku.

 

 

Wielkopolska Teka Edukacyjna

creative

Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska (CC BY-NC-ND 3.0 PL)
Więcej informacji tutaj.

Wielkopolska Teka Edukacyjna traktowana jest jako kompletny zbiór, przedziały czasowe (1939-1945; 1946-1969; 1970-1990) są zamkniętymi utworami i każde dodatkowe użycie poszczególnych elementów strony (np. zdjęć) wymaga odrębnej pisemnej zgody.

Znajdz-nas-na-facebooku